Verdelen we woorden nu in lettergrepen en klankgroepen? Voor het lezen en spellen is het herkennen van de lettergrepen of klankgroepen in een woord stap 2. De eerste stap heb ik beschreven in mijn blog van 4 juni 2021
Lettergrepen/klankgroepen herkennen
Als de klinkers bekend zijn, laat ik mijn cliëntje, Imre een gekleid voorbeeld zien van twee woorden.
Eén woord met één klinker en een woord met twee klinkers. Ik kies woorden waarin in de a bepaalt of de a als een [a] of [aa] wordt uitgesproken.
Het doel is leren herkennen in hoeveel lettergrepen/klankgroepen woorden gesplitst, geknipt of gehakt kunnen worden en wanneer je lettergreep of klankgroep zegt. Is dit met de a gelukt dan lukt het ook met de andere klinkers.
Leren door doen
Imre leert eigenlijk altijd het best wanneer ze zelf iets mag maken. Zeg maar leren door doen. Hierbij is de eigen inbreng belangrijk en motiverend.
Ik vraag Imre zelf twee woorden met een [aa] of [a] klank te bedenken. Meestal is zoiets snel bedacht. Is het toch wat lastiger, dan pakken we er een boekje bij en zoeken naar twee woorden. Bij deze woorden kleit Imre een passend beeld. Op deze manier wordt het haar eigen voorbeeld en dat is essentieel in het leerproces. Onder de beelden kleien we de woorden, ik maak de kleirolletjes en Imre de letters. De klinkers krijgen een andere kleur dan de medeklinkers.
Stukjes
Als dat klaar is vertel ik dat woorden bestaan uit stukjes en dat we die stukje lettergrepen of klankgroepen noemen.
Maar hoe verdeel je een woord nu in stukjes?
Lettergreep/klankgroep
Het aantal klinkers in een woord bepaalt hoeveel klankgroepen en lettergrepen een woord heeft, vertel ik. Dus een woord met 2 klinkers bestaat uit twee lettergrepen/klankgroepen, een woord met 3 klinkers uit drie lettergrepen/klankgroepen.
De gekleide woorden verdelen we nu samen in twee stukken. Ik vertel en laat met kleiboogjes zien dat één deel een lettergreep wordt genoemd. Een lettergreep vertelt ons hoe je een woord in stukken opschrijft. Vaak schrijf je een lettergreep anders dan dat de lettergreep klinkt. De woorden schrijf ik fonetisch op tussen vierkante haakjes om aan te geven dat het om de klank gaat.
De fonetische schrijfwijze wordt nu gekleid en ik vertel dat een klankgroep vertelt hoe je het woord in stukken uitspreekt. Beide woorden worden gekleid omdat het belangrijk is dat Imre zich bewust is, dat een woord soms anders klinkt dan het wordt geschreven. We zeggen dan ook “Ik schrijf het woord met drie lettergrepen.” of “Ik hoor drie klankgroepen” Vaak hebben mensen die moeite hebben met lezen en of spelling een beeld/ervaring nodig om deze abstracte informatie te kunnen verwerking en daarom worden beide woorden gekleid.
De eerste letter
Het verschil tussen de lange en korte klank is moeilijk voor Imre, gemakkelijker is het horen van de eerste letter van een klankgroep. Onder de eerste letter van de gekleide lettergrepen kleien we daarom een streepje.
Visueel opslaan
Imre slaat het gekleide op in haar hoofd als een foto en aan de hand van het beeld verwoordt ze het als volgt:
- Een Klankgroep of lettergreep is een groepje letters met één klinker dat bij elkaar hoort.
- Een woord met twee klinkers bestaat uit twee lettergrepen/klankgroepen, een woord met drieklinkers uit drie lettergrepen/klankgroepen en zo verder.
- Een lettergreep vertelt hoe je een woord op papier in stukken opschrijft.
- Een klankgroep vertelt hoe je een woord in stukken uitspreekt.
Oefenen
Natuurlijk moet er ook nu geoefend worden.
Arceer bijvoorbeeld alle woorden met een a op een bladzijde van een leesboek. Dit, om te benadrukken dat lezen en spelling iets is dat bij elkaar hoort. Daarna kun alle woorden om de beurt groot opschrijven op een bord of stempelen op een stuk papier. Klap ze of stamp ze vervolgens. Zet een streep onder de eerste letter van de klankgroep.
Een andere oefening is: arceer op een bladzijde in je leesboek alle woorden met één a en alle woorden met dubbel aa.
Wil je niet in je boek schrijven, dan kun je natuurlijk de bladzijde ook kopiëren. Schrijf alle woorden waarin je één a ziet in een kolom en schrijf in de andere kolom alle woorden waarin je de dubbele a [aa] ziet. Deze kolommen worden het opstapje naar de lange en korte klank bij stap 3.
Moeite met lezen en/of spelling
Heb jij moeite met spelling of ken je iemand die moeite heeft met lezen of spelling? Misschien ben je een beelddenker en verwerk je informatie op een andere manier, dan waar op school vanuit wordt gegaan . Wil je daar meer over weten, neem dan gerust contact op of schrijf je in voor het gratis webinar op 10 maart 2022 om 19.30 uur.
Een like of een reactie nog zo klein, vind ik heel erg fijn. Bedankt!
